Car based society

De straten, wegen, de stedenbouwkundige opzet; overal is rekening gehouden met autogebruik. Alles is ruim en breed opgezet, de auto’s zijn groter en schakelen gaat automatisch. Daardoor voelt autorijden hier ook anders dan in Nederland. Ontspannener. Mensen die eerder in Noord-Amerika zijn geweest zullen dit gevoel herkennen.

Autorijden wordt je ook erg makkelijk gemaakt met de eenvoudige opzet van het grid met wegen oost/west en noord/zuid georiënteerd en de naamgeving in cijfers. Je kan de weg eigenlijk niet kwijtraken. Maar de schaal is wel anders dan in NL. Alles is groot, heel erg groot! De uitspraak “op de kaart leek het maar een klein stukje” (voor de fans: van Bert en Ernie) hebben we de eerste tijd veelvuldig gebruikt.

De keerzijde is dat juist doordat er zoveel ruimte is voor de auto en alles goed bereikbaar is, iedereen hem ook overal voor gebruikt. Voor elke kleine boodschap – al is het vlakbij – wordt de auto gebruikt. Dat wordt nog versterkt door de grote supermarkten die zeer verspreid over de stad liggen waardoor je eigenlijk niet anders kán dan de auto gebruiken om boodschappen te doen. Voor de dichtstbijzijnde supermarkt, die helaas niet meer naast ons huis bleek te zitten, moet we toch al gauw zo’n 10 minuten rijden.

Cars first, people second…

Dat zie je ook terug bij school. Kinderen worden op basis van de postcode op de dichtstbij gelegen school geplaatst, dus niemand woont ver weg. Toch wordt meer dan 75% van de kinderen met de auto naar school gebracht. Ik ben al meerdere keren door andere ouders aangesproken dat ik er zo Nederlands uit zag, als ik met de fiets aankwam bij school. Enfin, mensen die mij kennen weten dat ik van autorijden houd. Maar als je binnen een kilometer van school woont dan ga je toch lopen of op de fiets? Dan heb je gelijk zelf ook even frisse neus gehaald, en kom je wellicht nog eens iemand tegen…. Maar zo denken veel andere ouders er niet over. Zoals fietsen bij ons in de genen zit, zo is dat hier met de auto.

Pas nu realiseer ik mij dat – juist omdat wij hier nieuw zijn en nog niemand kennen – het schoolplein een plek is waar niet alleen de kinderen spelen, maar waar je als ouder ook nieuwe contacten op doet. Waar een sociaal netwerk ontstaat. Maar doordat het grootste deel van de ouders gelijk doorrijdt als de kinderen uitgestapt zijn, ontbreekt dit netwerk hier voor een groot deel. En dat maakt het vervolgens voor de kinderen weer lastiger om na school met vriendjes of vriendinnetjes af te spreken. Vanwege de pandemie is dat sowieso al lastiger, maar hierdoor blijkt het voor ons dus nog moeilijker om te integreren in de buurt.

Kinderen minder zelfstandig

Een van de ouders op school die ik wel geregeld op het schoolplein spreek, komt uit Rio de Janeiro, Brazilië. Hij vertelde dat zijn kinderen daar vanwege de veiligheid altijd met de auto naar school werden gebracht. En dat hij er op een gegeven moment achter kwam dat ze daardoor totaal geen richtingsgevoel hadden ontwikkeld. Ze hadden geen idee hoe ze zelfstandig ergens moesten komen. Nog een extra reden om kinderen niet met de auto te brengen; je kinderen de gelegenheid geven om zelfstandigheid (en richtingsgevoel) te ontwikkelen.

Ik las net dat er bij drie scholen in de stad een proef gedaan gaat worden met het afsluiten van de straten rond de school, om zo te ontmoedigen dat kinderen met de auto worden gebracht. Er is dus wel aandacht voor, maar of dit de manier is? Zo’n afsluiting voelt als een beperking bij mensen. Ik zou zeggen: biedt eerst een goed alternatief. Zorg bijvoorbeeld voor veilige fiets- en wandelroutes en een overdekte fietsenstalling bij school. En leg de kinderen op school uit wat de voordelen zijn om lopend of op de fiets te komen. Gezonder, beter voor het milieu, veiliger en gezelliger.

Ontmoetingen

Nooit eerder heb ik zo duidelijk gemerkt hoe essentieel ontmoetingen zijn om je thuis te kunnen voelen. Door het ontbreken van de buurtsuper en door het vele autogebruik, leeft het grootste deel van de mensen hier in z’n eigen wereld en ontbreken die ontmoetingen. Eigenlijk zoals wij hier ook begonnen tijdens de quarantaine, in onze eigen bubbel. Zoals ik toen al schreef, geeft dit je het gevoel dat de buitenwereld eng en bedreigend is. En door dat gevoel ontstaat de kans dat je steeds vaker de ‘veilige‘ auto pakt om toch ergens heen te gaan. Een vicieuze cirkel…

De opzet van een stad is zó bepalend voor de manier waarop die gebruikt wordt. We zijn het ons in Nederland niet zo bewust, maar wat is het een groot goed dat we aparte fietspaden, brede stoepen en de compacte, gevarieerde opzet van onze steden hebben. Waardoor – over het algemeen – alle voorzieningen op loop- of fietsafstand liggen. En we elkaar dus kunnen ontmoeten, een gemeenschapsgevoel ontwikkelen, ons veilig voelen. En onze kinderen lekker zelfstandig kunnen  leren zijn.

Om hier de vicieuze cirkel te doorbreken zal een lastige opgave worden…